در سوم دیماه ۱۲۹۷ برای اولین بار در شهر تهران شناسنامه‌ای برای یک نوزاد دخترصادر می شود که نام “فاطمه ایرانی” را بر خود دارد، گزینش این ترکیب از یک سو ریشه در عمق اعتقادات مذهبی مردمان این مرز و بوم داشته و از سوی دیگر حکایت از اصالت تعلق خاطر مردم مابه سرزمین ایران دارد به خودی خود نقطه عطفی در آغاز یک حرکت بنیادین است.
ثبت احوال در گذر تاریخ
در آستانه سال ۱۳۰۰ زمانی که کشور در تدارک ایجاد شالوده های دیوانسالاری وپی ریزی نظام اداری بود در کنار شکل گیری نهادهایی چون نظمیه، عدلیه، بلدیه و… اداره سجل احوال نیز پا به عرصۀ حیات اداری گذاشت. در شهریور ماه ۱۲۹۵ هجری شمسی تصویب نامه‌ای مشتمل بر ۴۱ ماده راجع به آمار وثبت احوال به تصویب هیأت وزیران رسید ولی تا دیماه ۱۲۹۷ اجرایی نشد.
در سال ۱۲۹۷ ثبت احوال در تهران در وزارت داخله (کشور ) تأسیس شد و بتدریج در سایر نقاط کشور توسعه یافت. در ۱۳۰۳ آیین نامه‌ای مفصل راجع به احصائیه و جمع آوری آمارهای گوناگون به تصویب هیأت وزیران رسید ادارۀ ثبت احوال در آغاز “سجل احوال ” نامیده می‌شد و گاهی تحت نظر شهرداری و گاهی از ادارات وزارت کشور محسوب می‌شد. درسال ۱۳۰۷ ادارۀ مزبور به نام “ادارۀ احصائیه وسجل احوال کل مملکتی” نامیده شد . در سال ۱۳۱۰ آموزشگاهی اختصاصی برای تربیت آمارگر تأسیس شد.
در ۱۳۱۶ نام ادارۀ مذکور به “ادارۀ آمار وثبت احوال” تغییر داده شد. در خرداد ۱۳۱۸ قانون سرشماری به تصویب مجلس شورای ملی رسید و از آن تاریخ تا شهریور ۱۳۲۰ در ۳۵ شهر سرشماری به عمل آمد. در سال ۱۳۳۷ وظایف ادارات آمار وثبت احوال از یکدیگر تفکیک و تشکیلات فعلی ثبت احوال به نام” اداره کل ثبت احوال ” نامیده شد.
درست از همین زمان بود که امور آمار وسرشماری نفوس از دایرۀ عملکرد “اداره کل آمار وثبت احوال ” ( اداره احصائیه وسجل احوال ) جدا شد. ادامۀ اصلاحات نهایتاً منجر به شکل گیری گستردۀ سازمان ثبت احوال شد که با تغییراتی امروزه عهده دار وظایف مهمی در عرصۀ مسئولیت‌های حاکمیتی نظام قلمداد می‌شود.
منبع خبر: آخرین نیوز
دارالفنون گوهر فراموش شده